Zaburzenia miesiączkowania to bardzo poważny problem, który dotyka nie tylko dziewczyn w okresie dojrzewania, ale również dorosłych kobiet. Mimo powszechnej świadomości, że brak miesiączki jest stanem nieprawidłowym i wymaga wizyty u ginekologa, to bardzo często przez wiele miesięcy nie reagujemy. Kiedy możemy mówić o zaburzeniach miesiączkowania? Co jest ich przyczyną? Jak je leczyć?
Kilka słów na temat cyklu miesięcznego.
Cykl miesiączkowy standardowo trwa 28 dni. U niektórych kobiet jest krótszy (np. 21 dni), u niektórych dłuższy (co 35 dni). Dopóki miesiączki są regularne, nie ma się czym martwić. Problem zaczyna się w momencie, gdy zaczynają się pojawiać w bardzo różnych odstępach czasu lub zanikają nawet na kilka miesięcy.
Dlaczego miesiączka zanika?
Powodów, dla których cykl miesięczny nie jest prawidłowy może być kilka. Do najczęstszych zaliczamy:
-
zespół policystycznych jajników
-
niedoczynność tarczycy
-
hiperprolaktynemie
-
intensywne i ciężkie treningi
-
restrykcyjna dieta
-
szybka redukcja masy ciała.
To tylko niektóre z przyczyn, które odpowiadają za zanik miesiączkowania. My skupimy się na trzech ostatnich, jednak należy pamiętać, że każdorazowe zatrzymanie miesiączki należy skonsultować z lekarzem.
Dieta, trening i zanik miesiączki.
Dlaczego przy intensywnym odchudzaniu zanika miesiączka? Otóż przyczyną tego stanu jest zbyt niski poziom tkanki tłuszczowej. Zawartość tkanki tłuszczowej poniżej 17% może spowodować zatrzymanie okresu z uwagi na zmniejszony poziom estrogenów, które są w niej produkowane. Dieta, która jest zbyt mało kaloryczna powoduje wprowadzenie organizmu w stan oszczędzania energii i przeznaczenia jej na niezbędne funkcje życiowe, t.j.: bicie serca, oddychanie.
Intensywne treningi wbrew pozorom są traktowane przez nasz organizm jako sytuacja stresowa. Powoduje to intensywny wyrzut kortyzolu, który wprowadza organizm w stan zmieszania. O ile w danym momencie problem z zajściem w ciąże może nas nie dotyczyć, o tyle w przyszłości możemy pluć sobie w brodę, że nie zareagowaliśmy w porę.
Odpowiednia kaloryczność to podstawa.
W badaniach prowadzonych na trenujących kobietach okazywało się, że niedobór dostarczanej energii przyczyniał się do problemów z miesiączkowaniem. Dodatkowo zwykle duży nacisk kładzie się na niedostateczną ilość dostarczanych tłuszczy. To one są największym nośnikiem kalorii (1g to 9 kcal), bo w niewielkiej objętości pozwalają szybko wyrównać niedobór energetyczny. Dodatkowo w badanych grupach kaloryczność różniła się zaledwie o 10%, co stanowiło różnicę 200 kcal dziennie. Pokazuje to, jak niewiele może doprowadzić do poważnych zaburzeń.
Oczywiście musimy pamiętać, że zaburzenia nie wystąpią w ciągu tygodnia czy dwóch przy nieodpowiednim żywieniu, ale na przestrzeni miesięcy i lat sytuacja wygląda już inaczej.
Leczenie zaburzeń miesiączkowania
Podstawą leczenia jest przede wszystkim zdiagnozowanie przyczyny. W zależności od tego co spowodowało dany stan, należy podjąć kroki terapeutyczne. W przypadku nieodpowiedniej diety należy zwrócić uwagę na ilość dostarczanej energii, a także jakość spożywanych produktów. Dieta powinna dostarczaj odpowiedniej ilości białka, warzyw, owoców, złożonych węglowodanów, a także dobrej jakości tłuszczy. Mowa tu głównie o tłuszczach omega – 3, które znajdziemy między innymi w rybach morskich, siemieniu lnianym czy nasionach chia. Jeśli przyczyną są zbyt ciężkie treningi, należy zmniejszyć ich częstotliwość i intensywność w ciągu tygodnia. Niekiedy wymagane jest włączenie leczenia farmakologicznego.
Podsumowując, zatrzymanie miesiączki jest stanem alarmującym i nie należy go bagatelizować. Jeśli stan ten nie normuje się lub nawraca należy udać się do lekarza. Brak okresu może oznaczać poważniejsze problemy zdrowotne, dlatego warto udać się na diagnostykę.
mgr Dorota Dziuryk
